Meslek Rehberi

Gencin kendi yetenekleri ile seçmeyi düşündüğü meslek arasında ciddi bir ilişkinin bulunması gerekir. Kuzgun (1992) un belirttiğine göre: doğru ve yerinde bir seçim yapılabilmesi için bireyin kendi yetenekleri ile, ilgi duyduğu meslekler hakkında objektif ve etraflıca yapılmış incelemeler sonunda edinilmiş bilgilere sahip olması gerekir. Bazı mesleklerin gösterişli ve popüler olması bireyi etkileyebilir ve hiç de başarılı olamayacağı bir alana yöneltebilir. Sağlıklı bir meslek seçiminde, o mesleğin mensuplarının yaptıkları işler, çalışma ortamları, çalışanda aranılan nitelikler bilinmelidir. Bunlardan başka çok fazla sayıda meslek hakkında bilgi sahibi olmak gerekir. Kuzgun (1992) un belirttiğine göre: bu gün Uluslararası Çalışma Örgütünün Meslekler Rehberinde binden fazla mesleğin tanımı yapılmıştır. Ülkemizde de faaliyet gösteren yüzlerce meslek vardır. Bu meslekler hakkında bilgi sahibi olmanız sağlıklı karar alınabilmenizde etkili olacaktır.

• Bir meslek üzerinde karar kılınması bizi bir çok yönden etkileyecektir. Örneğin :
  
• Bu mesleği seçersem ileride iş bulabilecek miyim?
• Bir meslek seçimi kişinin başarı ve başarısızlığını belirler : Bir kimse, sahip olduğu nitelikleri gerektiren ve sahip olmadığı nitelikleri gerektirmeyen işlerde daha büyük bir olasılıkla başarılı olabilir (Kuzgun, 1992).
• Bir meslek seçimi kişinin işinden hoşlanıp hoşlanmayacağını belirler : ...iş bireyin duygusal ihtiyaçlarını karşılamıyorsa mutsuzluk başlar (Kuzgun, 1992)
• Meslek seçimi hayatın bir çok yönünü etkiler : meslek seçiminin ikincil sonuçları vardır. Bu seçim çocuğumuzun ekonomik durumunu, nerede yaşayacağını, hatta eşini elirleyecektir. Her mesleğin kendine özgü bir yaşam biçimi vardır.

Hemen hemen bütün okulların kütüphanelerinde veya rehberlik servislerinde meslekleri tanıtan yayınlar vardır. Ayrıca meslek odaları, dernekler ile iş ve işçi bulma kurumlarında ayrıntılı bilgi bulunabilir. Ancak meslekler hakkında bilgi toplamak sizin sorumluluğunuzda olmalıdır. Gerekiyorsa anne-babanızla ilgili yerlere beraberce gidilebilir. Seçmeyi planladığımız mesleğin bir mensubu ile bizi tanıştırmalarını isteyebiliriz. Önemli olan bir meslek hakkında merak bizde olmalıdır ; durmadan meslekler hakkında bilgi vermeye çalışan rehberlik uzmanı veya öğretmenlerinizde değil. Meslekler hakkında araştırma yapmak sizin daha önce sözünü ettiğimiz mesleki olgunluğunuzu artıracaktır.

Unutmayın ki günümüzde meslek seçiminde ailenin rolü gittikçe azalmaktadır. Giderek anne ve babalar çocuklarına daha az zaman ayırmakta, uzmanlık alanları da çeşitlenmektedir. Günümüzde meslek seçiminde bir profesyonelin desteğini almak genç açısından daha etkili olacaktır. Bu nedenle okul rehberlik servislerinin çalışmalarına aktif katılmanız kararlarınızı sağlıklı almanızda size yardımcı olacaktır.

Seçilecek mesleğe uygun ilgi ve yetenek alanlarına sahip olmak gerekebilir ancak bu yeterli değildir. Eker (1990) in de belirttiği gibi seçilen meslek ve ilgi alanı arsındaki uygunluğun, ülkenin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik şartlarla bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Eker in (1990) yılında yaptığı bir araştırmaya göre lise öğrencilerinin büyük bir bölümünün meslek tercihlerinde ülkenin sosyal ve ekonomik şartları konusunda gerçekçi bilgilere sahip olmadıkları gözlenmiştir. Gencin kendi koşulları ile seçeceği mesleğin koşulları ve ülke gerçekleri arasında uygun değerlendirmeyi uzmanlar ve öğretmenleri ile yapması uygun olur.

Okul rehberlik servisleri tarafından uygulanan; ilgi ve yeteneklerinizi belirlemek amacı ile geliştirilmiş bir dizi test ve gözlem aracı vardır. Ayrıca meslekleri tanıtmak amacı ile organize edilen meslek konferansları gibi bir dizi çalışma uygulamada olması gerekir. Bunlar uygulanıyor veya uygulanmıyor olabilir. Mesleklerle ilgili olarak bilinmesi gereken konular vardır. Seçilecek mesleğin mensupları başlıca yaptıkları faaliyetler nelerdir, çalışma ortamı ve çalışma koşulları nedir, iş bulma olanakları, kazanç ve meslekte ilerleme koşulları nelerdir gibi bir çok sorunun yanıtının bilinmesi gerekir.